نقش محافظه کاری حسابداری و کیفیت سود در کاهش اثرات نامطلوب نگهداشت وجوه نقد بر ارزش بازار شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران

در راستای تحلیل ارزش ایجاد شده برای سهامداران، جریان های نقد شرکت از اهمیت خاصی برخوردار است مدیران می توانند از طریق شناسایی فرصتهای رشد مناسب، وجوه مذکور را در پروژه هایی با ارزش فعلی خالص مثبت سرمایه گذاری و به این ترتیب باعث افزایش ثروت سهامداران خود گردند. با توجه به تئوری تضاد منافع بین مدیران و مالکان ممکن است برخی مدیران وادار شوند جریانهای نقد اضافی را در پروژه های با ارزش فعلی خالص منفی سرمایه گذاری تا در کوتاه مدت برخی از منافع شخصی خود را تامین نمایند. در نتیجه، مدیران به جای آنکه این وجوه را به سهامداران بپردازند، آن ها را هدر داده اند. جنسن(1986) اولین فردی بود که مشکل مذکور را در قالب نظریه معروف خود تحلیل نمود. او هزینه های ناشی از مانده نقد اضافی را هزینه هایی دانست که در پروژه هایی با ارزش فعلی خالص منفی سرمایه گذاری شده اند. از نظر جنسن مدیران واحدهای تجاری با وجه نقد اضافی بالا و رشد کم، سعی در تامین منافع کوتاه مدت خود از طریق سرمایه گذاری نادرست جریانهای نقد دارند(لی و پاول،2010). مطالعات اخیر نشان می دهند که که ارزش بازاری یک دلار اضافی در موجودی نقد نگهداری شده، کمتر از یک دلار است(فالکندر و وانگ،2006).در این راستا، لی و پاول (2010) به شواهدی دست یافتند مبنی بر اینکه بازار سرمایه به سطح نگهداشت وجه نقد در شرکت های سهامی واکنش نشان می دهد. آنها دریافتند که شرکت هایی که بطور مداوم وجه نقد اضافی داشته اند، در مقایسه با شرکت هایی که بطور اتفاقی و دوره ای با این مسأله روبرو بوده اند، بازده کمتری را نصیب سهامداران خود نموده اند. این نتایج با فرضیات جریان های نقد آزاد جنسن(1986) که در آن پیشنهاد شده است که وجوه نقد اضافی تاثیر منفی بر کارآیی تصمیمات سرمایه گذاری دارد؛ مطابق می باشد(لویز و همکاران،2011). طبق نظر جنسن و محققان بعد از او هرچه وجوه نقد اضافی در شرکت افزایش یابد مطلوبیت نهایی آن برای مالکان شرکت در جهت ارزش آفرینی کمتر می شود و در نتیجه ممکن است مدیر این منابع نقد اضافی را در جهت توسعه طلبی صرف کند که این امر بعنوان بیش سرمایه گذاری شناخته می شود. از طرفی، مدیران تمایل دارند اخبار بد مرتبط با عملکرد شرکت را پنهان نمایند و بطور بالقوه وضعیت شرکت را مطلوب نشان دهند. در شرکتهای با محیط گزارشگری محافظه کارانه، فرصتها و انگیزه های مدیریت برای پنهان نمودن اخبار بد، محدودتر است و بنابراین، در این شرکتها با احتمال بیشتری، پروژه های باخالص ارزش فعلی منفی بموقع شناسایی و کنارگذاشته می شوند. این امر منجر به کم سرمایه گذاری می شود که عبارتست از ایجاد جریانات نقد آزاد و عدم سرمایه گذاری آن در پروژه های جدید بدلیل رویه های محافظه کارانه. بر این اساس، انتظار می رود که محافظه کاری حسابداری بعنوان یک سازوکار نظارتی، ارزش وجوه نقد اضافی و مطلوبیت نهایی آنها را برای سرمایه گذاران افزایش دهد(لویز و همکاران، 2011). فرانسیس و همکاران (2003) معتقدند که سرمایه گذاران از کیفیت سود به منظور تشخیص اطلاعات مربوط به سود استفاده می نمایند. در نتیجه سود مورد علاقه سرمایه گذاران فعلی و بالقوه می باشد و همچنین در فرایند قراردادها نیز مورد توجه قرار می گیرد. از دیدگاه سرمایه گذاران، پایین بودن کیفیت سود مطلوب نمی باشد چرا که نشانگر وجود ریسک در تخصیص منابع می باشد. از طرفی کیفیت سود پایین باعث انحراف منابع از طرح های با بازدهی واقعی به طرح های با بازدهی غیر واقعی می گردد که کاهش رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت. لافوند و واتس(2008) معتقدند که محافظه کاری حسابداری باعث شفافیت اطلاعاتی شده و کیفیت سود شرکتها را بالا می برد (فرانسیس و همکاران،2010). از این نظر، احتمال می رود که کیفیت سود شرکتها (همانند محافظه کاری حسابداری) در تبیین واکنش سهامداران به وجوه نقد نگهداری شده، موثر باشد. براساس مباحث فوق، تحقیق حاضر، در پی پاسخ به دو سوال ذیل می باشد. 1) آیا واکنش سهامداران به سطح نگهداشت وجه نقد در شرکتهای با محافظه کاری بالاتر، متفاوت از سایر شرکتهاست؟ 2) آیا واکنش سهامداران به سطح نگهداشت وجه نقد در شرکتهای با کیفیت سود بالاتر، متفاوت از سایر شرکتهاست؟